دوچرخه سواری آنقدر مزایا دارد که می توانیم درباره مزایای آن یک ماه به مدت هر روز سخنرانی کنیم و در کنار این مزایا، راهی بسیار عالی برای جابجایی و حمل و نقل در کنار تناسب اندام است. به همین دلیل مراقبت و نگهداری از دوچرخه تان بسیار ضروری است. برای اینکه دوچرخه خود را تا سال ها مانند روز اولش نگهدارید، لازم نیست تا یک مکانیک حرفه ای دوچرخه باشید. شما با دانستن چند نکته اساسی و رعایت کردن چک لیست زمان تعویض قطعات و لوازم دوچرخه، می توانید از دوچرخه تان سال های سال استفاده کنید.
دوچرخه ها مانند اتوموبیل ها و موتورسیکلت ها، نیاز دارند تا قطعات مصرفی آن ها طبق سرویس دوره ای تعویض شود و قطعات و لوازم دیگر هم بررسی شود تا در صورت خرابی تعویض یا تعمیر گردد. به ویژه اگر یک دوچرخه سواری هستید که در جاده های سخت و ناهموار یا در آب و هوای خیس و گل آلود رکاب می زنید یا تا آنجا که می توانید پرسرعت و پرقدرت حرکت می کنید، باید حتما از دوچرخه خود به خوبی نگهداری کنید تا همیشه بتواند عملکرد خوبی را به نمایش بگذارد.
وسایلی برای محافظت و نگهداری بهتر از دوچرخه
بهتر است برای اینکه بتوانید به خوبی از دوچرخه خود نگهداری کنید، یکسری لوازم و وسایل را همیشه در خانه یا پارکینگتان داشته باشید. می توانید این لوازم را از فروشگاه های معمولی و یا تخصصی خریداری کنید و برای تمیز کردن و نگهداری از دوچرخه تان استفاده کنید.
پایه (استند) دوچرخه: دوچرخه خود را روی پایه قرار می دهید تا بتوانید به درستی پدال ها را بچرخانید یا در ارتفاع، راحت همه اجزای دوچرخه را تست و بررسی کنید.
انواع برس: خوب است که اندازه های مختلف برس را در دسترس داشته باشید تا برای مناطقی که دسترسی به آن سخت است و کثیفی جمع می شود استفاده کنید.
پارچه های تمیز کننده: این پارچه ها اهمیت بسیار زیادی دارند مخصوصا زمانی که دوچرخه خود را می شویید و روغن کاری می کنید.
صابون یا مایع تمیزکننده: می توانید از یک صابون یا مایع ظرفشویی معمولی برای تمیز کردن دوچرخه خود استفاده کنید. اگر می خواهید کاملا استاندارد دوچرخه خود را تمیز کنید می توانید مایع تمیزکننده ای را انتخاب کنید که مخصوص دوچرخه باشد و حاوی حلال های سازگار با محیط زیست باشد. برای تمیز کردن زنجیر دوچرخه به این محلول نیاز دارید.
روان کننده (روغن) زنجیر: برای افزایش کارایی پیشرانه دوچرخه خود به این مواد نیاز دارید. به طور معمول باید یک روغن خشک یا مرطوب را انتخاب کنید که مخصوص دوچرخه است. بهتر است در هوای بارانی از روان کننده یا روغن مرطوب دوچرخه استفاده کنید.
تلمبه قابل حمل دوچرخه: برای عملکرد بهتر لاستیک ها یا پنچرگیری بین راهی، تلمبه یک وسیله ضروری محسوب می شود.
تمیز کردن و بررسی دوچرخه
دوچرخه ها را می توان به راحتی با استفاده از پارچه مرطوب قبل و بعد از هر بار استفاده تمیز کرد. شما می توانید دوچرخه را با آب شلنگ نیز بشویید اما باید مراقب باشید که فشار آب به اجزای دیگر آسیب نرساند زیرا آب مستقیم می تواند باعث آسیب به خودرو، شانژمان و قطعات دیگر شود.
برخی از اجزای دوچرخه مانند کرپی، زین و لاستیک ها باید در صورت نیاز با برس تمیز شوند. همچنین زنجیر از جمله قطعاتیست که بهتر است بعد از هر بار استفاده تمیز شود.
چک لیست کامل سرویس دوره ای دوچرخه (بررسی، تعمیر و تعویض قطعات)
هر سواری تا یک بار در هفته (چک لیست هفتگی)
1. فشار باد لاستیک ها را چک کنید و آن ها را باد بزنید. حتی اگر نیازی به باد زدن لاستیک های خود در هر روز ندارید، باز هم بهتر است که به آن عادت کنید. بر روی لاستیک میزان psi صحیح و موردنیاز لاستیکتان را بررسی کنید تا بدانید که چقدر باید لاستیک را باد بزنید. اگر هوا بارانی بود، فشار لاستیک خود را کمی کاهش دهید زیرا چسبندگی بیشتری را برای لاستیک هایتان فراهم می کند.
2. مطمئن شوید که فرنچ یا اهرم های آسان بازشوی چرخ محکم هستند. گاهی اوقات پس از حمل و نقل دوچرخه و باز و بشسته کردن چرخ ها، فراموش می شود تا آن ها را سفت کنید. بنابراین قبل از اینکه دوچرخه سواری کنید آن ها را چک کنید.
3. بدنه و لاستیک خود را تمیز کنید. لازم نیست که به صورت کامل آن ها را بشویید اما یک تمیز کردن سطحی باعث می شود تا از ورود هرگونه کثیفی به داخل پارکینگ یا خانه شما جلوگیری شود. همچنین فرصت خوبیست تا فریم و لاستیک های خود را چک کنید تا آسیب ندیده باشند.
4. زنجیر خود را روغن کاری کنید. دوچرخه سواران حساس ممکن است این کار را قبل از هر سواری انجام دهند. دوچرخه سواران واقع بین هم می توانند هفته‌ای یک بار یا هر هفته در میان زنجیر را روغن کاری کنند. سعی کنید زنجیر خود را بعد از هر بار سواری با یک دستمال پاک کنید تا از شر خاک و زباله خلاص شوید، سپس دوباره آن ها را روغن کاری کنید. مهم نیست که از چه برند روغن یا روان کننده استفاده می کنید، مهم این است که فراموش نکنید آن ها را روغن کاری کنید.
چک لیست ماهانه (یا هر 800 کیلومتر)
1. خودرو و خورشیدی ها را تمیز کنید. بهتر است ماهی یکبار (یا هر ماه در میان) زنجیر، خودرو و خورشیدی های خود را تمیز کنید. پارچه ای را با یک مایع چربی زدا (یا مایع ظرفشویی) خیس کنید و بر روی زنجیر قرار دهید و سپس با گرداندن پدال، زنجیر را حرکت دهید تا از میان دستمال عبور کنید و تمیز شود. سپس دوباره روغن کاری کنید. اگر می خواهید خودروی خود را با دقت و ظرافت تمیز کنید پیشنهاد می کنیم از برس های مخصوص استفاده کنید.
2. پره های چرخ را بررسی کنید. چرخ را بچرخانید و صدای آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید که هیچ چیز شل نیست.
3. برای تست، چرخ را بچرخانید. آیا چرخ شما به درستی در یک خط ثابت می چرخد؟ بررسی کنید تا مطمئن شوید که چرخ تاب برنداشته باشد.
4. پیچ های کرپی، طبق و قامه و پایه قمقمه را بررسی کنید. مطمئن شوید که پیچ آن ها شل نشده باشد و درست در سر جای خود قرار گرفته شده باشد.
چک لیست 6 ماهه (یا هر 4000 کیلومتر)
1. ترمز و لنت ترمز را چک کنید. البته قبل از هر سواری باید ترمزهای خود را تست کنید اما چند بار در سال به لنت های ترمز هم نگاهی بیندازید تا ببینید آیا زمان تعویض آن ها فرا رسیده است یا خیر! زمانی که لنت کارایی خود را از دست می دهد سطح آن کاملا ساییده می شود که نشان دهنده زمان تعویضشان است.
2. لاستیک های خود را تعویض کنید. بسته به اینکه در این 6 ماه چند کیلومتر را رکاب زده اید یا اینکه در چه نوع جاده ای دوچرخه سواری کرده اید، ممکن است زمان تعویض زودتر یا دیرتر باشد. مراقب بریدگی های کوچک، سوراخ های بزرگ تر و نقاط صافی باشید که لاستیک های شما را آسیب پذیرتر می کند.
3. زنجیر خود را بررسی کنید. می توانید از ابزارهای تشخیص زمان تعویض زنجیر استفاده کنید که نشان می دهد زنجیر شما چقدر کارکرده است و آیا زمان تعویض آن فرارسیده است یا خیر. معمولاً زمانی که نشانگر دستگاه عدد 0.5 را نمایش داد باید آن را تعویض کنید. اگر زودتر زنجیر خود را تعویض کنید، عمر خودروی شما طولانی تر می شود. از آنجایی که این ابزار در کشور ما ممکن است قیمت بالایی داشته باشد می توانید از یک مکانیک دوچرخه بخواهید زنجیرتان را بررسی کند یا خودتان هر 6 ماه زنجیر را تعویض کنید.
4. سیستم تعلیق را تمیز و روانکاری کنید. اگر دوچرخه کوهستان حرفه ای یا نیمه حرفه ای دارید پس حتما سیستم تعلیق را بررسی و روغن کاری کنید تا عملکرد خود را حفظ کنند و طول عمرشان افزایش پیدا کند.
5. گریپ یا سردسته فرمان را تعویض کنید. اگر سردسته فرمان شما فرسوده شده یا تغییر رنگ داده، بهتر است آن را تعویض کنید.
چک لیست سالانه (یا هر 10000 کیلومتر)
1. خورشیدی ها را تعویض کنید. به دندانه های روی خورشیدی خودرو نگاه کنید. اگر از حالت صافی درآمده باشند و نوک تیز شده باشند، وقت آن رسیده که تعویض شوند.
2. به زیر کفش خود نگاه کنید. آیا لاستیک روی گیره های کفش شما از بین رفته است؟ پس قطعا زمان تعویض آن ها فرا رسیده است.
3. کابل های جدید را جایگزین کنید. حتی اگر عملکرد تعویض دنده شما خوب به نظر می رسد، تعویض سیم و کابل ها برای اطمینان از اینکه کیفیت ترمز و تعویض دنده شما آسیب نمی بیند، یک شرط مهم است.
4. تمام بخش های بلبرینگی دوچرخه مانند توپی ها، توپ تنه، کرپی و پدال ها را چک کنید. وضعیت آن ها را بررسی کنید و در صورت نیاز آن ها را تعویض یا تعمیر کنید.
