ست لوازم دنده یا گروپست (Groupset) دوچرخه های جاده ای یا کورسی مجموعه ای از اجزایی است که باعث می شود تا دوچرخه شما حرکت کند یا به عبارتی شامل خودرو، دسته دنده و ترمزها می شود. شرکت های بسیار زیادی وجود دارند که قطعات یا گروپست های دوچرخه را تولید می کنند اما بازار جهانی تحت سلطه سه برند اصلی یعنی شیمانو (Shimano)، اسرم (SRAM) و کامپانیولو (Campagnolo) است. علیرغم اینکه این 3 برند تفاوت هایی با هم دارند اما اجزاء همه یک کار را انجام می دهند و آن هم وظایفیست که باید این قطعات آن ها را به خوبی انجام دهند.
شیمانو قدیمی ترین و پرفروش ترین برند در بین سه برند اصلی است. برند شیمانو در سال 1921 و در ژاپن فعالیت خود را آغاز کرد، زمانی که شوزابورو شیمانو تصمیم گرفت ساخت دوچرخه های مختلف را در گوشه ای از یک کارخانه سلولوئید تخریب شده آغاز کند.
از آن زمان تا به الان شیمانو توانست موفقیت های روز افرون خود را کسب کند تا به محبوبیت امروزه برسد. الان که در حال خواندن این مقاله هستید شیمانو (Shimano) حداقل نیمی از صنعت جهانی قطعات دوچرخه را در اختیار خود دارد.
ما در این مقاله قرار است انواع مدل های لوازم دنده دوچرخه کورسی شیمانو را به ترتیب بررسی کنیم. سپس به جزئیات انواع گروپست های شیمانو و مقایسه آن ها با یکدیگر می پردازیم.
ست لوازم دنده یا گروپست (Groupset) چیست؟
یک گروپست شامل تمام قطعات مکانیکی دوچرخه است بنابراین می توان گفت همه اجزای دوچرخه به جز فریم، دوشاخ، چرخ ها، فرمان، لوله زین و زین!
شما می توانید یک گروپست کامل خریداری کنید که همه آن ها با یکدیگر تطابق کامل دارند یا به صورت تکی این قطعات را خریداری کنید و با قطعات مدل ها و برندهای دیگر (البته باید سازگار باشند) هم ترکیب کنید.
هنگامی که دوچرخه جدیدی خریداری می کنید، برای کاهش هزینه های فروش دوچرخه برخی از تولیدکنندگان، در بخش های مختلف دوچرخه از قطعات با برندها و مدل های متفاوت استفاده می کنند. به همین خاطر معمولا یک گروپست هماهنگ و کامل از یک برند را تنها می توانید در دوچرخه های حرفه ای با قیمت های بالا مشاهده کنید. البته بعد از خرید دوچرخه هایی که قطعات متفاوتی دارند می توانید قطعات و لوازمشان را با هزینه خودتان تغییر دهید و یک گروپست بهتر تهیه کنید.
اجزای یک ست دنده یا گروپست کامل عبارتند از:
- طبق و قامه
- توپ تنه
- دسته ترمز یا دسته دنده (یا معمولا به صورت ترکیبی از هر دو)
- شانژمان عقب
- طبق عوض کن
- خودرو (یا خورشیدی های عقب دوچرخه)
- زنجیر
- ترمز
رتبه بندی گروپست های جاده ای شیمانو (بر اساس قیمت و کلاس سواری از کم به زیاد):
- Claris
- Sora
- Tiagra
- 105
- Di2 105
- Ultegra
- Ultegra Di2
- Dura-Ace
- Dura-Ace Di2
ست های لوازم دنده پایه (ابتدایی-اقتصادی): کلاریس (Claris)، سورا (Sora) و تیاگرا (Tiagra)
شیمانو کلاریس (Claris)
دنده: 8 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: مکانیکی
ترمز: لقمه ای
جدیدترین مدل از سری کلاریس R2000 است که نشانه هایی از طراحی خواهر و برادرهای گران قیمت خود را جای داده است. سری کلاریس ارزان ترین گروپست کورسی از برند شیمانو است.
محدوده قیمتی مدل های سری کلاریس در رنج اقتصادی و ارزان قیمت هستند که معمولاً بر روی مقرون به صرفه ترین دوچرخه های موجود استفاده می شوند.
کلاریس یک سیستم 8 سرعته (هشت دنده در عقب یا خودروی 8 سرعته) دارد که با یک طبق دو یا سه دنده (دو یا سه دنده در خودروی جلو یا طبق) ترکیب شده است. ترمزهای لقمه ای هم قدرت توقف را برای دوچرخه های این سری فراهم می کند.
شیمانو سورا (Sora)
دنده: 9 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: مکانیکی
ترمز: لقمه ای، دیسک مکانیکی
شیمانو سورا (Shimano Sora) یک خودروی 9 سرعته دارد که معمولاً در بسیاری از دوچرخه های جاده ای ارزان قیمت دیده می شود.
مدل بعدی شیمانو سورا است که در دوچرخه های سطح پایه یا ابتدایی استفاده می شود و یک سیستم 9 سرعته دارد که در هر دو مدل طبق استاندارد دوتایی (standard double) یا دامنه وسیع سه تایی (wide-range triple) موجود است. سورا نیز مانند مدل کلاریس اکثرا با ترمزهای لقمه ای در دسترس است.
شیمانو تیاگرا (Tiagra)
دنده: 10 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: مکانیکی
ترمز: لقمه ای، دیسک هیدرولیک
سومین سری از خانواده شیمانو تیاگرا است. عملکرد این ست دنده 10 سرعته بیشتر به سری 105 شیمانو شباهت دارد اما از لحاظ قیمتی در محدود اقتصادی و مناسب قرار دارد. همچنین قابلیت استفاده از ترمزهای دیسک هیدرولیک را هم به دوچرخه سواری می دهد.
از سال 2019، تیاگرا ترمزهای دیسکی هیدرولیک خود را با اهرم هایی شبیه ترمزهای سری 105 تولید می کند. این ترمزها جایگزین ترمزهای سری RS405 شده اند که باعث شده بتوانید از ترمزهای لقمه ای هم استفاده کنید.
ست های لوازم دنده میان رده: شیمانو 105 (Shimano 105) و اولتگرا (Ultegra)
شیمانو 105 (Shimano 105)
دنده: 11 و 12 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: مکانیکی
ترمز: دیسک هیدرولیک
شیمانو 105 یکی از مقرون به صرفه ترین ست های شرکت ژاپنی شیمانو است و بر روی بسیاری از دوچرخه های میان رده جاده ای استفاده می شود. سری جدید 12 سرعته R7100 جایگزین خط 11 سرعته R7000 شد. این گروپست 12 سرعته توسط بسیاری از دوچرخه سواران برای ارائه بهترین ترکیب از عملکرد، دوام و قیمت توصیه شده است.
گروپست شیمانو 105 با وزن 2845 گرم (بسته به مشخصات)، سازگاری با ترمز لقمه ای را حذف می کند و طبق 34/50T یا 36/52T (منظور از T تعداد دندانه هاست) را با خودروی 11-34 یا 11-36 با برد وسیع (wide-range) جفت می کند.
چرخ دنده‌های خودرو از فناوری Hyperglide Shimano استفاده می کنند که ادعا می شود کیفیت تعویض دنده را بهبود می بخشد اما به پای فناوری +Hyperglide موجود در Ultegra و Dura-Ace نمی رسد. بسته به مشخصات دقیق، این گروپست تقریباً در بازارهای جهانی با قیمت 1180 دلار عرضه می شود.
شیمانو 105 Di2
دنده: 12 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: الکترونیکی (وایرلس)
ترمز: دیسک هیدرولیک
Shimano 105 Di2 R7150 در ژوئن 2022 عرضه شد. این نسخه الکترونیکی از گروه های سطح سوم Shimano مدت ها بود که خبر عرضه اش پخش شده بود و حالا در دسترس عموم مردم قرار گرفته است و رقابت مستقیمی با سری Rival eTap AXS اسرم (Sram) دارد.
این ست دارای همان دنده 12 سرعته و طراحی نیمه وایرلس است به این معنی که شانژمان به همان دسته دنده های باتری وایرلس شیمانو متصل می شود. مانند Shimano Ultegra و Dura-Ace که در سال 2021 عرضه شدند.
وزن شیمانو 105 Di2 بسته به مشخصات، حدود 2992 گرم است و با قیمتی در حدود 1890 دلار به فروش می رسد. برخلاف گروپست های به روز شده Ultegra و Dura-Ace، Shimano 105 Di2 فقط دارای ترمز دیسکی است.
شیمانو اولتگرا (Ultegra)
دنده: 11 و 12 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: الکترونیکی (وایرلس)
ترمز: لقمه ای، دیسک هیدرولیک
شیمانو اولتگرا (Shimano Ultegra) یک سطح پایین تر از Dura-Ace در سطح حرفه ای قرار دارد. هر دو گروپست در سال 2021 به طور کامل اصلاح شدند و به سیستم 12 سرعته تبدیل شدند و در دسته گروپست های ترمز دیسکی با سیستم تعویض دنده نیمه وایرلس قرار گرفتند، بخشی که دسته دنده ها به صورت بی سیم یا وایرلس با شانژمان هایی که به باتری مرکزی متصل هستند ارتباط برقرار می کنند.
Shimano Ultegra R8100 اساساً همه ویژگی های طراحی مشابه Dura-Ace حتی امکاناتی مانند اندازه گیری قدرت را دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. در نتیجه، تمام امکاناتی را ارائه می دهد که اکثر دوچرخه سواران همیشه به آن نیاز دارند. تنها تفاوت آن با Dura-Ace افزایش اندک وزن در ازای کاهش قابل توجه قیمت است.
شیمانو گزینه‌های گروپست های تعویض دنده مکانیکی Ultegra R8100 را کنار گذاشته است و فقط به‌صورت سطحی آپشن الکترونیکی ترمز لقمه ای را بروزرسانی کرده است (هنوز سیستم سیمکشی شده دارد)، بنابراین نسخه Di2 Disc تنها نسخه گروپست است که حاوی آخرین پیشرفت هاست.
ست های لوازم دنده حرفه ای: Dura-Ace
Shimano Dura-Ace
دنده: 12 سرعته
مکانیزم تعویض دنده: الکترونیکی
ترمز: لقمه ای، دیسک هیدرولیک
Shimano Dura-Ace اوج فناوری و ویژگی های پیشرفته شیمانو در بسیاری از دوچرخه های سطح حرفه ای WorldTour است. این محصول طراحی پیشرفته را با مواد سبک وزن مانند آلیاژهای درجه یک فیبر کربن و تیتانیوم ترکیب می کند.
Shimano Dura-Ace Di2 R9200 جدید که در سال 2021 همزمان با Ultegra و با امکانات پیشرفته مشابه بازسازی شد، اکنون سیستم 12 سرعته را ارائه می کند. همچنین شیمانو ادعا می کند که دنده و تعویض دنده نیمه بی سیم نسل جدید، سریع تر از نسل قبلی این سری شیمانو است.
سیستم ترمزهای دیسکی Ultegra و Dura-Ace نیز به طور مشابه بهینه سازی شده اند. طبق گفته شیمانو، این دو سیستم از فناوری Servo Wave Shimano برای مدولاسیون بهبودیافته استفاده می کنند، در حالی که کولیس ها ده درصد فاصله بیشتری دارند و کاملا بی صدا فعالیت خود را انجام می دهند.
درست مانند Ultegra R8100، شیمانو گزینه تعویض دنده های مکانیکی Dura-Ace R9200 را حذف کرده است و تنها تغییرات اندکی در نسخه ترمز لقمه ای این گروپست ایجاد کرده است، به این معنی که تنها تغییرات ظاهری سری جدید بر روی این مدل انجام گرفته است.
Dura-Ace گران تر اما سبک تر از Ultegra است و همچنین از ست دندانه زنجیر بزرگتری یعنی 40/54T پشتیبانی می کند تا بتواند سرعت های بیشتر را برای دوچرخه سواران حرفه ای فراهم کند.
