با قطعات دوچرخه آشنا شویم!

شناخت قطعات دوچرخه

دوچرخه یکی از وسایل حمل و نقل سالم و پرطرفدار است که برای تردد در شهر، تفریح، تمرین و ورزش کاربرد دارد. زمانی که یک دوچرخه خریداری میکنید، شاید فقط فاکتور های محدودی مثل راحتی یا زیبایی آن را در نظر میگیرید. اما پس از مدتی استفاده فکر ارتقا یا تعویض قطعات آن می افتید که با کمی آشنایی درباره قطعات و آناتومی آن میتوانید خودتان دست به آچار شوید و اجزایی مثل زین ، فرمان و دنده را تعویض کنید و از شخصی سازی و بهبود عملکرد این وسیله دوست داشتنی و کم خرج لذت ببرید. در این مقاله اجزای دوچرخه را به شما معرفی میکنیم تا با این قطعات و اصطلاحات مربوط به آن ها آشنا شوید.

1. زین

اولین و میتوان گفت آشنا ترین قطعه، زین دوچرخه است که به آن صندلی دوچرخه هم می گویند. زین یکی از اجزای کلیدی دوچرخه شما است زیرا یکی از نقاط تماس با بدن هنگام دوچرخه سواری است، پس برای استفاده طولانی باید در انتخاب زین وسواس زیادی به خرج دهید. زین ها اشکال و اندازه های مختلفی دارند، برخی از زین‌ها پهن‌تر هستند و برای راحتی بیشتر، بالشتک‌ها بزرگتر است، در حالی که برخی دیگر بر روی سرعت تمرکز می‌کنند و عرض را به حداقل می‌رسانند تا از وزن بکاهند و هم چنین از ساییدگی ران ها جلوگیری کنند. به طور کلی برای خانم ها زین های پهن توصیه میشود و برای آقایان زین های باریک تر مناسب است.

2. کرپی

کرپی فرمان و دو شاخ دوچرخه را به یکدیگر متصل میکند. کرپی در سایز و زاویه های مختلف تولید میگردد و برای تنظیم زاویه نشستن کاربرد دارد.

3. فرمان

فرمان دوچرخه بسته به نوع آنها متفاوت است. مثلا برای دوچرخه کوهستان معمولا فرمان عریض تر تعبیه میشود تا هنگام راندن در سراشیبی و سرازیری کنترل دوچرخه راحت‌ باشد. فرمان به وسیله کرپی به بدنه متصل میگردد و به طور معمول ترمز، دسته دنده و گریپ های فرمان بر روی آن نصب میشوند.

4. دسته ترمز / دسته دنده

دسته ترمز و دسته دنده هر دو روی فرمان قرار میگیرند. دسته ترمز ها دستور ترمز را با یک کابل سیمی یا روغنی به سیستم ترمز برای توقف دوچرخه صادر میکنند. دسته دنده با یک کابل سیمی به شانژمان جلو و عقب متصل میشود. وظیفه دسته دنده تغییر دنده دوچرخه است.

5 و 19. چراغ جلو و عقب

استفاده از دوچرخه مزایای بسیاری مانند تحرک بدنی، هزینه پایین نگهداری، کمک به محیط زیست و … دارد اما تمام این مزایا در کنار حفظ ایمنی معنا پیدا میکنند. چراغ جلو به همین منظور برای دیده شدن در تاریکی کاربرد دارد و یکی از ملزومات ایمنی هر دوچرخه است. همچنین چراغ ها به دوچرخه ظاهر بسیار زیبایی میبخشند.

6 و 18. ترمز جلو و عقب

ترمز های دوچرخه معمولا در دو نوع دیسکی و لقمه ای وجود دارند. ترمزها از طریق اصطکاک وظیفه توقف دوچرخه را بر عهده دارند. در ترمزهای دیسکی این اصطکاک بین دو لنت و یک صفحه فلزی که در وسط چرخ قرار گرفته اتفاق می‌افتد. در ترمزهای لقمه‌ای، اصطکاک بین طوقه دوچرخه و دو لقمه ای که در اطراف آن قرار گرفته شکل میگیرد. ترمزهای دیسکی معمولا قدرت بیشتری دارند ولی به دلیل پیچیدگی بیشتر، تنظیم و تعویض آن‌ها پر دردسرتر از ترمز های لقمه ای است.

7. لاستیک

لاستیک(تایر) ها در اندازه، عرض و عاج های مختلف برای استفاده های گوناگون وجود دارد. مثلا تایرهای صاف‌تر مناسب جاده است و تایرهای عریض‌تر و پر عاج برای استفاده در کوهستان هستند. اما تفاوت اصلی که برای لاستیک ها میتوانیم قائل شویم با تیوپ و تیوپ لس بودن آنهاست. لاستیک های با تیوپ احتمال پنچری دارند که هر کسی میتواند آن ها را پنچر گیری کند.

8 و 9. طوقه

طوقه از بخش های مختلف تشکیل شده که آن ها شامل طوقه یا رینگ، پره‌ها و سرپره‌ها و نوار دور طوقه میشوند.

10. توپی چرخ

توپی یا هاب محور چرخ جلو و عقب میباشد.

توپی ها در دو نوع ساچمه ای و بلبرینگی وجود دارند. توپی های بلبرینگی نیاز به سرویس مداوم ندارند در حالی که توپی های ساچمه ای باید به صورت دوره ای بازبینی و سرویس بشوند.

11. پدال (پنجه‌ رکاب)

پنجه رکاب ها انواع مختلفی دارند. پنجه رکاب‌های حرفه‌ای قسمتی دارند که به کفش دوچرخه سوار قفل می‌شود تا بتواند حین بالا کشیدن پا هم به رکاب فشار وارد کند. البته که برای دوچرخه های شهری این رکاب ها توصیه نمیشود زیرا برای توقف یا ایستادن میتواند خطر آفرین باشد.

 12 و 13. طبق قامه

طبقِ قامه به سیستم چرخ‌دنده‌های بزرگ در وسط دوچرخه گفته می‌شود که از یک طرف به پدال ها متصل میشوند. تعداد چرخ‌دنده روی طبق، دنده‌های جلوی شما را مشخص می‌کند.

14. زنجیر

زنجیر انرژی رکاب زدن و در نتیجه چرخیدن طبق قامه شما را به چرخ عقب انتقال میدهد. طبق شکل ابتدای صفحه زنجیر بین چرخ دنده طبق قامه و خودرو کشیده شده است. تنظیم و تمیز بودن زنجیر هم به نوبه خود اهمیت دارد زیرا میتوانید سرعت حرکت شما را تا ده درصد افزایش دهد.

 15. دنده عقب (شانژمان)

این وسیله در اصل یک فنر دقیق است که فشار عرضی به زنجیر وارد میکند و آن را روی چرخ دنده مورد نظر می اندازد.

16. کاست

به سیستم چرخ دنده های عقب دوچرخه کاست گفته میشود.

17. گلگیر

گلگیر علاوه بر زیبا تر کردن ظاهر دوچرخه باعث جلوگیری از پرتاب شدن گل و سنگریزه به دوچرخه سوار میشود

20. لوله زین

لوله زین بدنه دوچرخه را به زین متصل میکند. یکی از مولفه های تعیین سایز دوچرخه تنظیم ارتفاع لوله زین است.

21. طبق عوض کن (دستگاه تعویض دنده جلو)

طبق عوض کن یک ابزار دارای فنر برای تعویض دنده‌های جلو است. به صورت عملی با فشار عرضی به زنجیر، آن را روی چرخ‌دنده‌ های تعبیه شده روی طبق قامه می‌اندازد.

22. دو شاخ

دوشاخ در دو نوع کمک دار و بدون کمک(خشک) در مدل ها و سایز های گوناگون وجود دارد که اغلب از فلز و آلومینیوم ساخته شده است. چرخ جلو و سیستم ترمز روی دوشاخ سوار میشود.