چگونه طول عمر باتری دوچرخه های برقی را افزایش دهیم؟

دوچرخه های برقی بیشترین رشد فروش را دارند و هر سال هم به این تعداد افزوده می شود. در سال 2021 دوچرخه های برقی توانستند رتبه سوم را از دوچرخه های کورسی بربایند و به عنوان سومین دسته پرفروش دوچرخه در جهان به ثبت برسند. فروش دوچرخه های برقی بیشتر از خودروهای برقی است. در قلب دوچرخه های برقی یک باتری قدرتمند مبتنی بر لیتیوم قرار دارد. مراقبت درست و صحیح از باطری، کلیدی برای به دست آوردن بهترین بازدهی و عمر طولانی باتری است. در ادامه به شما می گوییم که چگونه از باطری خود مراقبت کنید تا عمر آن ها را افزایش دهید.

 

اصول شارژ ایمن و صحیح

حتما یادتان باشد باتری را در داخل خانه، با شارژر مناسب و با اطلاع از خاموش بودن سیستم موتور شارژ کنید. در حالی که موتور، باتری و سیم کشی دوچرخه های برقی در برابر آب و هوا مقاوم هستند، شارژرها مناسب استفاده در خارج از خانه نیستند.

استفاده از شارژر مناسب یک مسئله بسیار مهم است. سیستم نظارت بر باتری در شارژر مطمئن می ‌شود که دمای داخل باتری برای دریافت شارژ بهینه است و در صورت نیاز خاموش می ‌شود. یک شارژر غیر برند و غیر اورجینال تمام ویژگی های این سیستم مدیریت باتری را ندارد، بنابراین جریان می تواند حتی در صورت افزایش دما به باتری وارد شود که ممکن است باعث آتش سوزی شود.

خطر آتش ‌سوزی باتری کم است اما هنگام شارژ، آن ها را بدون مراقبت رها نکنید. می ‌توانید باتری را روی دوچرخه بگذارید تا شارژ شود یا آن را جدا کنید به شرطی که نزدیک چیزهای قابل اشتعال نباشد. اگر قصد خرید دوچرخه ‌های برقی ارزان‌ تر با موتور و سیستم باتری خانگی یا غیر برند را دارید مطمئن شوید که باتری و شارژر دارای مهر گواهی UL 2849 از Underwriters Laboratories هستند. این استاندارد در سطح جهانی برای سیستم های برقی ایمن است. برخی از دوچرخه‌ فروشی‌ های معتبر دوچرخه ‌های برقی با سیستم ‌های موتور و باتری که فاقد این استاندارد هستند را به فروش نمی رسانند .

 

 

نحوه بهینه سازی برد و طول عمر باتری

برد همان زمان اجرا و فعال بودن است یعنی مدت زمانی که یک باتری با یکبار شارژ کردن فعالیت می کند تا زمانی که تخلیه شود (میزان مسافتی که با یکبار شارژ می پیمایید) و این مقدار بر حسب کیلومتر اندازه گیری می شود. رفت و آمد در یک زمین مسطح و کفی تا سرکار آن هم با یک کوله پشتی سبک، برد بهتری نسبت به رکاب زدن در سربالایی ها دارد. اکثر دوچرخه های برقی امروزه بسته به این عوامل بین 40 تا 120 کیلومتر برد دارند.

طول عمر به این معنی است که چند بار یک باتری می تواند قبل از از دست دادن ظرفیتش تخلیه و شارژ شود. وقتی ظرفیت شروع به کاهش می کند، در حین سواری متوجه قدرت کمتری نخواهید شد. معیار طول عمر معمول برای باتری ‌های دوچرخه ‌های برقی اورجینال، 500 چرخه تخلیه/شارژ مجدد «کامل» است که معمولا این چرخه 3 تا 5 سال طول می کشد (یعنی طول عمر باطری دوچرخه های برقی 3 تا 5 سال است).

 

 

اگرچه برد باتری و طول عمر یکسان نیستند اما به هم مرتبط هستند و اقداماتی که برد را کاهش می ‌دهند به مرور زمان طول عمر را هم کاهش می‌ دهند. یکی از دلایل کاهش این دو پارامتر، کار کردن سخت موتور است مانند زمانی که آن را در حالت Boost یا Turbo قرار می دهید. کار کردن سخت موتور به این معنی است که یک مسافت معین به تدریج بیشتر به قدرت موتور متکی است تا موارد دیگر. این عمل باعث می شود تا طول عمر باطری کاهش پیدا کند.

عامل دیگری که موتور و باتری را تحت فشار قرار می دهد، سرعت پدال است. اکثر موتورهای دوچرخه های برقی برای کارایی در سرعت رکاب زدن 70-90 دور در دقیقه بهینه شده اند. با رکاب زدن خیلی سریع می توانید بازده را کاهش دهید (مثلاً موتورهای بوش بسته به سیستم حداکثر سرعت می توانند تا 100 تا 120 دور در دقیقه را پشتیبانی کنند). مورد دیگر زمانی است که از دنده بالا استفاده می کنید اما آهسته رکاب می زنید. این موضوع در ماشین های معمولی هم صدق می کند (مثلا زمانی که دنده ماشین بر روی 4 قرار دارد نباید سرعتتان 30 تا باشد بلکه باید سرعتی بالای 60 و دور موتور مناسبی داشته باشید). این موضوع باعث می شود تا موتور به سختی کار کند. پس یادتان باشد دنده های خود را بر اساس سرعت مناسب و محیطتان انتخاب کنید.

 

اشتباهاتی که باتری شما را از بین می برد

هنگامی که یک دوچرخه برقی جدید می خرید باید قبل از اولین سواری باتری آن را به طور کامل شارژ کنید زیرا احتمالاً برای مدتی غیرفعال و بلااستفاده بوده است. اما باتری های لیتیومی “حافظه” ندارند. یعنی نیازی به تخلیه کامل و هر بار شارژ کامل ندارند تا ظرفیت کامل خود را حفظ کنند. در واقع اگر باتری را به صفر نرسانید بهتر است. اگر اجازه دهید باتری کاملاً خالی شود، ممکن است برای همیشه به آن آسیب برسد و هرگز به طور کامل شارژ نشود.

اگر مدت زمان زیادی قرار است از دوچرخه استفاده نکنید (مثلا یک هفته) آن را (یا حداقل باتری) را در فضای خشک و دمای معمولی اتاق با باتری بین 30 تا 60 درصد نگهداری کنید. این پایدارترین سطح برای نگهداری طولانی مدت است و احتمال تخلیه عمیق که به باتری شما آسیب می رساند را کاهش می دهد. باتری خود را برای مدت طولانی به شارژر وصل نکنید. این کار می تواند یک چرخه تخلیه/شارژ کوتاه ایجاد کند که در نهایت ظرفیت را کاهش می دهد. اگر قصد دارید مدت طولانی از دوچرخه استفاده نکنید، شارژ باتری را ماهانه بررسی کنید و زمانی که به زیر 30 درصد رسید تا حدودی آن را شارژ کنید.

 

 

 

باتری‌های لیتیومی نسبت به انواع دیگر باتری ‌ها کمتر تحت تأثیر هوای سرد قرار می ‌گیرند و به همین دلیل در حین سواری نباید شاهد کاهش برد باشید مگر اینکه دما واقعاً در حد و اندازه قطب شمال باشد. اما محققان دریافته‌اند که نگهداری باتری‌ های لیتیومی در زیر نقطه انجماد برای مدت طولانی‌ می ‌تواند به بخشی از کاتد باتری آسیب برساند که باعث می شود ظرفیت ان کاهش پیدا کند. باتری های لیتیومی در دماهای پایین به خوبی شارژ نمی شوند. اگر دوچرخه‌تان را در بیرون یا در فضای سرد نگهداری می‌ کنید یا در منطقه‌ای زندگی می ‌کنید که دماهای هوا بسیار پایین است، بهتر است وقتی از دوچرخه استفاده نمی کنید آن را داخل خانه ببرید.

همچنین سعی کنید از باتری خود در برابر گرمای شدید محافظت کنید، مثلا باطری یا دوچرخه را در کنار یک پنجره آفتابی یا یک ماشین داغ قرار ندهید. گرمای بیش از حد می تواند دمای باتری را به اندازه ای افزایش دهد که به اجزای آن آسیب برساند. همچنین اگر در معرض گرمای شدید قرار بگیرد وارد حالتی می شود که به آن فرا حرارتی می گویند که منجر به آتش سوزی می شود.

بعد از هر سواری نیازی به شارژ مجدد ندارید. پر کردن باتری کار خوبی به نظر می رسد اما به مرور زمان ظرفیت آن را سریع تر کاهش می دهد. اگر به اندازه 40 کیلومتر شارژ دارید و 10 کیلومتر در روز رکاب می زنید، فقط باید هر سه تا چهار روز یکبار آن را شارژ کنید.

 

 

وقتی زمان تعویض فرا می رسد

حتی اگر از باتری دوچرخه برقی خود به خوبی مراقبت کنید، به مرور زمان ظرفیت باتری از دست خواهد رفت. ظرفیت شاخص اولیه سلامت یک باتری است، بنابراین اگر متوجه شدید که برد شما به 70 درصد یا کمتر از زمانی که دوچرخه شما نو بود کاهش یافته است، این یعنی شروع برنامه جایگزینی باطری کهنه با جدید. اگر باتری شما کمتر از دو سال عمر دارد و ظرفیت اولیه آن کاملاً پایین آمده است، ممکن است بتوانید از طریق گارانتی مشکل خود را حل کنید.

اگر موضوع مربوط به گارانتی نمی شود، تصمیم در مورد زمان تعویض باطری  بستگی به خودتان دارد. اگر در ابتدا می توانستید با یک شارژ کامل 50 کیلومتر رکاب بزنید اما حالا این مقدار به 35 کیلومتر رسیده است، می توانید مدت زمان بیشتری از آن استفاده کنید و نیازی به تعویض ندارید اما یادتان باشد که باتری با ظرفیت کاهش یافته همچنان باید ایمن باشد.

همیشه یک جایگزین معتبر و اورجینال برای باتری خود خریداری کنید. همانطور که باتری ها و شارژرها باید مناسب هم باشند، باتری ها و موتورها نیز طوری طراحی شده اند که متناسب با هم کار کنند. هرگز سعی نکنید باتری آسیب دیده را تعمیر کنید یا به شخص دیگری اجازه انجام این کار را ندهید. باتری‌ دوچرخه های برقی تقریباً همیشه از سلول‌های استاندارد 18650 ساخته می‌شوند که به طور گسترده در محصولات مختلف (حتی خودروهای برقی) استفاده می ‌شوند، این سلول‌ ها دارای ترکیبات شیمیایی، ظرفیت‌ ها و آمپراژهای متفاوتی هستند و کوچکترین اشتباه در احیا هر یک از آن ها خطر آتش سوزی را افزایش می دهد. اگر به باتری جدید نیاز دارید، فقط یک باتری بخرید.

 

 

نمایندگی هایی که برند دوچرخه شما را می فروشند می توانند جایگزین باطری را به شما معرفی کنند. هزینه باطری جدید بسته به اندازه باتری و برند متفاوت است. همچنین نمایندگی های فروش معتبر که دوچرخه خود را از آن ها خریداری کرده اید می توانند باطری قدیمی شما را بازیافت کنند.

چرا باید باطری قدیمی را بازیافت کنیم؟ حتی یک باتری مصرف ‌شده حاوی مواد خامی است که می‌توان آن‌ه ا را با هزینه انرژی نسبتاً کمتر و آسیب‌ های زیست‌ محیطی کمتر نسبت به تولید مواد اولیه، دوباره به باتری ‌های جدید تبدیل کرد. باتری‌ های لیتیومی مصرف‌ شده خطر آتش ‌سوزی در محل‌های دفن زباله را دارند و می‌ توانند فلزات سمی و سایر مواد شیمیایی را به خاک و هوا وارد کنند.

 

 

اگر آتش سوزی شود

اگرچه این موضوع نادر است اما آتش سوزی باتری در مواقعی اتفاق می افتد. اگر باطری در حین شارژ شدن بسیار داغ می شود، بلافاصله شارژر را جدا کنید. اگر می توانید، باتری را در یک ظرف فلزی مانند یک سطل (بهتر است یک سطل پر از شن یا برنج باشد) دور از هر چیز قابل اشتعال قرار دهید.

اما اگر دیدید که باطری آتش گرفته و کاری از دستتان بر نمی آید فورا با آتش نشانی (125) تماس بگیرید و به آن ها بگویید که باطری لیتیومی شما آتش گرفته است زیرا برای دفع آن به روش های متفاوتی نسبت به آتش سوزی های معمولی نیاز است. سعی کنید روی باطری آتش گرفته آب نریزید. آب و لیتیوم برای تولید هیدروژن واکنش نشان می دهند که بسیار قابل اشتعال است. یک کپسول آتش نشانی استاندارد ممکن است به شما کمک کند اما در صورت بالا گرفتن ابعاد آتش سوزی، ممکن است به ابزار خاصی نیاز داشته باشید.